( অপূৰ্ব দাস )
ওম (ॐ) শব্দৰ ধ্বনি বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু ফলপ্ৰসূ ধ্বনি বুলি গণ্য কৰা হয়। ভাৰতবৰ্ষত ঋষিৰ পৰা সাধাৰণ মানুহলৈকে সকলোৱে যুগ যুগ ধৰি ইয়াৰ জপ কৰি আহিছে। বৈজ্ঞানিক গৱেষণাত প্ৰমাণিত হৈছে যে ওমৰ শব্দই যিকোনো ব্যক্তিৰ পৰিৱেশ আৰু শৰীৰত বহু ইতিবাচক দিশত প্ৰভাৱ পেলায়। এই লেখাটোৰ জৰিয়তে আমি ওম শব্দৰ অৰ্থ, ইয়াৰ গুৰুত্ব, উচ্চাৰণ, জপ পদ্ধতি আৰু উপকাৰৰ বিষয়ে জানিবলৈ পাব।
ওম (ॐ)ৰ অৰ্থ কি ?
ওম বা ঔঁ হৈছে এক পবিত্ৰ ধ্বনি যাক বহুতো প্ৰাচীন দাৰ্শনিক গ্ৰন্থই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ধ্বনি বুলি গণ্য কৰে।
মহৰ্ষি পতঞ্জলীৰ যোগসূত্ৰ অনুসৰি ওম শব্দটোৱেই হৈছে সেই বীজ যাৰ পৰা জগতৰ সকলো ধ্বনি আৰু শব্দ সৃষ্টি হৈছিল। ওম শব্দৰ অৰ্থ সৃষ্টি। সংস্কৃতত ওমক প্ৰণৱ অৰ্থাৎ ইয়াক সীমাহীন বা চিৰন্তন ধ্বনি বুলি গণ্য কৰা হয়। যদিও এই শব্দটো ভাৰতীয় সংস্কৃতি, বৌদ্ধ, হিন্দু আৰু জৈন ধৰ্মৰ সৈতে জড়িত, ওম জপ কৰাটো সংস্কৃতি আৰু ধৰ্মক অতিক্ৰম কৰা এক আধ্যাত্মিক প্ৰথা আৰু ইয়াত ঈশ্বৰ বা সৃষ্টিকৰ্তাৰ সকলো সম্ভাৱ্য সংজ্ঞা আৰু ব্যাখ্যা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
ওমৰ তাৎপৰ্য্য :
ওম জপ কৰাটো আপোনাৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। ওমৰ শব্দই মানুহৰ আত্মাৰ গভীৰতালৈ সোমাই যায় আৰু তেওঁৰ চেতনাত বিস্ময়কৰ প্ৰভাৱ পেলায়। ঔম শব্দৰ অনুৰণনে অনুশীলনকাৰীৰ বাবে শাৰীৰিক, মানসিক আৰু আৱেগিক শান্তি আনে। ইয়াৰ ওপৰত বহু গৱেষণা কৰা হৈছে। পৰীক্ষাৰ সময়ত এম আৰ আইৰ প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে যে কেৱল ওম শব্দটো শুনিলেই মগজুৰ সোঁ আৰু বাওঁ দুয়োফালে প্ৰভাৱ পৰে, দুয়োফাল সক্ৰিয় হয়। আনহাতে কোনো ক্ৰিয়া বা শব্দই দুয়োটা অংশকে সক্ৰিয় কৰাটো খুব কমেইহে দেখা যায়। এই কাৰণেই ওম শব্দ শুনা বা জপ কৰিলে আৱেগিক শান্তি আৰু আধ্যাত্মিকতা আহে। ঔমৰ ধ্বনি যৌগিক পৰিভাষাৰ মতে অ-উ-ও আৰু ম বৰ্ণৰে গঠিত , যাৰ প্ৰতিধ্বনিৰে পাচন তন্ত্ৰৰ ক্ৰীয়া, হৃদয়ৰ গতি, হাওঁফাওঁ আৰু লিভাৰৰ কাৰ্য্য ক্ষমতা শক্তিশালী হোৱাৰ লগতে মনত শান্তি লাভ কৰে।
কেনেকৈ ওম জপ কৰিব ?
ওম শব্দ জপ কৰিবলৈ বিশেষ ভংগীমাৰ প্ৰয়োজন নাই। যেতিয়া আপোনাৰ মন আৰু শৰীৰ পৰিষ্কাৰ হয় তেতিয়া আপুনি যিকোনো প্ৰকাৰে এই জপটো কৰিব পাৰে। জপ কৰিবলৈ যোগ আসন - কমলাসন, বজ্ৰাসন বা যিকোনো আৰামদায়ক ভংগীমাত মাটিত শান্তভাৱে বহিব লাগে বুলি কোৱা হয়। কঁকাল, পিঠি, মূৰ আৰু ডিঙি পোন ৰখাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। ইয়াৰ পিছত হাত দুখন সংযোগ কৰি ( নমস্কাৰ কৰি ) বা দুয়োখন উৰুত ৰাখি দুয়োখন হাত কোলাত বা আঁঠুৰ ওপৰতো ৰাখিব পাৰি। ইয়াক জপ কৰিবলৈ চকু মুদি নাইবা যদি আপুনি অনুভৱ কৰে যে আপুনি চকু মেলি মনোনিৱেশ কৰিব পাৰে তেন্তে আপুনিও চকু মেলিব পাৰে। স্বাভাৱিকভাৱে নাকেৰে উশাহ লৈ ঔম উচ্চাৰণ কৰিব । ইয়াৰ বাবে পেশীৰ ওপৰত কোনো ধৰণৰ চাপ নিদিব আৰু শান্ত মনেৰে জপ কৰিব।
ওম ধ্যান আৰু ওম উচ্চাৰণ কেনেকৈ কৰিব লাগে ?
যিকোনো ভংগীমাত আৰামত বহিব পাৰি। এনে পৰিস্থিতিত পদ্মাসন, কমলাসন, বজ্ৰাসন, সুখাসন বা সিদ্ধাসন শ্ৰেষ্ঠ যোগ আসন বুলি ধৰা হয়। শান্ত পৰিবেশ আৰু শান্ত মন দুয়োটাকে বিচাৰিব লাগে। নিজৰ হৃদয়ৰ গভীৰতাৰ পৰা অৰ্থাৎ শৰীৰৰ পৰা ওম জপ কৰিব লাগে। এইদৰে উচ্চাৰণ কৰিলে নাভিত ওমত থকা অ আখৰৰ শব্দৰ কম্পন অনুভৱ কৰিব পাৰি। আনহাতে 'উ' আৰু 'ম' আখৰৰ শব্দ আপোনাৰ কপাল আৰু ডিঙিত অনুভৱ হয়। ওম শব্দৰ ধ্বনি এনেদৰে উচ্চাৰণ কৰিব লাগে যাতে অ আখৰৰ শব্দৰ কম্পন নাভিত অনুভৱ হয় বা উ আখৰৰ শব্দৰ কম্পন কপালত অনুভৱ হয় আৰু ম শব্দৰ কম্পন ডিঙিত অনুভৱ কৰা হয়। এইদৰে ২ৰ পৰা পাঁচবাৰ পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰে। পাঁচবাৰ হোৱাৰ পিছত চকু মুদি বহি থাকিব লাগে বা একাগ্ৰতা কৰিব লাগে। গোটেই শৰীৰত ইয়াৰ অনুৰণন অনুভৱ কৰক। ইয়াৰ পিছত যদি আপোনাৰ চকু দুটা বন্ধ হৈ থাকে তেন্তে লাহে লাহে খুলিব। আকৌ একেদৰে জপ কৰক ১০৮ বাৰ হোৱাকৈ।
ওম জপ কৰাৰ উপকাৰ :
ওম জপ কৰাৰ অসংখ্য উপকাৰ আছে। কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ উপকাৰ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল -
ধ্যান-ধাৰণাৰ বাবে নিখুঁত অস্ত্ৰ : সাধাৰণতে ওম শব্দটো ধৰ্মৰ লগত জড়িত, কিন্তু এই শব্দটো ধৰ্মৰ বান্ধোনতকৈ বহুত ডাঙৰ। ওম বা ঔম শব্দ জপ কৰিলে ধ্যান বৃদ্ধি পায়। ইয়াৰ জপক ধ্যান-ধাৰণাৰ সহজ পথ বুলি গণ্য কৰা হয়। ওম জপ কৰিলে কি কি উপকাৰ হয় আৰু ওম জপ কৰিলে স্বাস্থ্যৰ কি কি উপকাৰ হয় তলত উল্লেখ কৰা হ'ল -
• মনটো শান্ত হৈ পৰে
বৈজ্ঞানিকভাৱে প্ৰমাণিত হৈছে যে ওম শব্দই মগজুৰ দুয়োটা অংশক শান্ত কৰিব পৰা একমাত্ৰ শব্দ। এই কাৰণেই ওম শব্দটো শুনি বা উচ্চাৰণ কৰিলে আৱেগিক শান্তি আৰু আধ্যাত্মিকতাৰ অভিজ্ঞতা হয়। এনে পৰিস্থিতিত যদি নেতিবাচক চিন্তাৰ সৃষ্টি হয়, তেন্তে ওম শব্দ জপ কৰাটো অতি উপকাৰী বুলি গণ্য কৰা হয়।
• চাইনাছ মাইগ্ৰেইনৰ পৰা মুক্তি পোৱাত সহায়ক
ওম শব্দ জপ কৰিলে চাইনাছ মাইগ্ৰেইনৰ দৰে ৰোগৰ পৰা সকাহ পোৱা যায়। বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে ওমত ‘অ’ আৰু ‘উ’ শব্দৰ পিছত 'ম’ শব্দটোৰ কম্পন কপালত অনুভৱ কৰা হয় যিটো মাইগ্ৰেইনৰ চিকিৎসাত সহায়ক হয়। সদায় জপ কৰিলে মূৰৰ বিষ নহয়।
• থাইৰয়ডৰ চিকিৎসাত সহায়ক
ওম শব্দত আমি যেতিয়া ইয়াক ম আখৰেৰে শেষ কৰোঁ তেতিয়া ইয়াৰ শব্দৰ কম্পন ডিঙিত অনুভৱ হয়। বহু বিশেষজ্ঞৰ মতে ওম আবৃত্তিৰ ফলত ডিঙিত হোৱা কম্পনে থাইৰয়ড গ্ৰন্থি সক্ৰিয় কৰে আৰু থাইৰয়ডৰ পৰা সকাহ পোৱাতো সহায় কৰে।
• শৰীৰ আৰু মনৰ সমন্বয় উন্নত হয়
ওম শব্দটোৱে আমাৰ মগজুৰ পৰিপূৰক মটৰ এৰিয়া, চুপিৰিয়ৰ টেম্প’ৰেল জাইৰাছ, ইনফেৰিয়ৰ ফ্ৰন্টাল জাইৰাছ আৰু ডৰ্চো-লেটাৰেল প্ৰি-ফ্ৰন্টাল কৰ্টেক্সক প্ৰভাৱিত কৰে, যাৰ ফলত আমাৰ শৰীৰ আৰু মনৰ মাজত সমন্বয় গঢ়ি উঠে আৰু শ্ৰৱণ শক্তি বৃদ্ধি পায় ।
• একাগ্ৰতা বৃদ্ধি কৰে
শান্তিপূৰ্ণভাৱে ওম শব্দটো জপ কৰিলে একাগ্ৰতা বৃদ্ধি পায় বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। ওম শব্দৰ অনুৰণনে মনক শান্ত কৰি বিচৰণ কৰাত বাধা দিয়ে আৰু সেইবাবেই ই একাগ্ৰতাত প্ৰভাৱ পেলায়। এক লক্ষত উপনিত হ'বলৈ মনলৈ একমাত্ৰ আহে।
• ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে
ঔম উচ্চাৰণ কৰি জপ কৰিলে ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাও বৃদ্ধি পায়। ঔম শব্দৰ লগত শিৱ , মনুমান বা ভগৱান বিষ্ণুৰ মন্ত্ৰ উচ্চাৰণ কৰি প্ৰতিদিনে ১০৮ বাৰ জপ কৰিলে ইয়াৰ প্ৰমাণ লাহে লাহে নিজেই লাভ কৰিব।
