( অপূৰ্ব দাস )
'জানু' আৰু 'শিৰ' - এই শব্দ দুটা সংস্কৃত শব্দ। শব্দ দুটাৰ অর্থ ক্রমে 'আঠু' আৰু 'মূৰ'। এই আসনত মুৰটো আঠুত লগোৱাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয় বাবে এই আসনক জানু শিৰাসন বুলি কোৱা হয়।
পদ্ধতি:
(১) এই আসন কৰিবৰ বাবে প্ৰথমতে দণ্ডাসনত বহি লওক।
(২) এতিয়া বাওঁভৰিৰ আঠু বাওঁফাললৈ ভাঁজ কৰি নি আৰু গোৰোহা গাৰ ফাললৈ চপাই আনি যৌনাঙ্গৰ তলত স্থাপন কৰক। এই অৱস্থাত বাওঁভৰিৰ তলুৱা সোঁ কৰঙনত লিপিত খাই থাকিব আৰু বাওঁভৰিয়ে সোঁভৰিৰ লগত সমকোণ কৰিব।
(৩) মেৰুদণ্ড আৰু মূৰ পোন কৰক আৰু দৃষ্টি সন্মুখৰ ফালে ৰাখক।
(৪) লাহে লাহে শ্বাস লৈ হাত দুখন পোনকৈ ৰাখি গাৰ কাষেদি ওপৰলৈ তুলি দুই কাণত বাহু লগাই শৰীৰৰ সৈতে এডাল সৰল ৰেখাত পৰিণত কৰক। হাত, মূৰ আৰু শৰীৰ মজিয়াৰ ওপৰত লম্বমান হ'ব।
(৫) এতিয়া নিশ্বাস এৰি পশ্চিমোত্তানাস নৰ দৰে শৰীৰটো টানি লাহে লাহে আগফাললৈ হালি আহক আৰু দুই হাতেৰে ভৰিৰ আঙুলিত ধৰক। মুৰটো তললৈ নি আঠুত লগাই দিয়ক। দুই বাহু দুই কাণত লগাই ৰাখক। দুই হাতৰ কিলাকুটি ভাঁজ দি মজিয়াত লগাওক। পাৰিলে পেট আৰু বুকু মেলি ৰখা ভৰিখনত লগাই দিয়ক। এনে কৰোঁতে মেলি ৰখা ভৰিখনৰ আঠু ভাঁজ নিদিব।
(৬) এই অবস্থাটোৱেই হৈছে জানুশিৰাসনৰ চৰম অৱস্থা। এই অৱস্থাত শ্বাস-প্রশ্বাস স্বাভাবিকভাবে লৈ কিছু সময় অৱস্থান কৰি পুনৰ দণ্ডাসনলৈ ঘূৰি আহক।
ঠিক এইদৰেই, সোঁভৰি কোঁচাই আনি বাওঁভৰি মেলি ৰাখিও আসনটো কৰিব। তেতিয়াহে আসনটোৰ এটা ক্রম সম্পূর্ণ হ'ব।
আসনটো কৰোতে পদ্মাসন কৰিবলৈ লোৱাৰ দৰে কোচাই অনা ভৰিখন মেলি ৰখা ভৰিখনৰ কৰঙনৰ ওপৰত ৰাখিও কৰিব পাৰে। আসনটোৰ দুই তিনিটা ক্রম অভ্যাস কৰক।
উপকাৰিতা:
(১) মেৰুদণ্ড নমনীয় হয়। ৩১ যোৰা মেৰুদণ্ডীয় স্নায়ুৰ গুৰি, মেৰুসজ্জা আৰু মেৰুদণ্ডক ধৰি ৰখা পেশীতন্ত্ৰলৈ তেজৰ সৰবৰাহ বৃদ্ধি পায় আৰু সেইসমূহ সুস্থ-সবল হয়।
(২) এই আসনত উদৰ গহ্বৰত থকা অভ্যন্তৰঙ্গসমূহত যথেষ্ট চাপ পৰে। সেইসমূহ সংকোচন সম্প্ৰসাৰণ হোৱাৰ ফলত সেই সমূহলৈ তেজৰ চলাচল বাড়ে। ফলত সেইসমূহ সুস্থ-সবল হয়, খাদ্যৰ পৰিপাক শক্তি বাঢ়ে, চেনীৰ বিপাকীয় কাৰ্য ভালদৰে হয় বাবে বহুমুত্ৰ ৰোগ নিৰাময়ত সহায় কৰে।
(৩) যৌন গ্রন্থি সুস্থ-সবল হয়। ফলত পুৰুষৰ বীৰ্য ধাৰণৰ ক্ষমতা, তিৰোতাৰ গৰ্ভাশয়, ডিম্বাশয় আদিৰ কৰ্মক্ষমতা বৃদ্ধি পায়।
(৪) প্রষ্টেট গ্রন্থি বৃদ্ধি পোৱা লোকৰ বাবে এই আসন বৰ উপকাৰী।
(৫) এই আসনে মুত্রাশয়, মুত্ৰগ্ৰন্থি আদিৰ নিষ্কাষণ যন্ত্ৰবিলাকৰ স্বাস্থ্যৰ উন্নতি সাধন কৰে।
